Wielu z nas ma wrażenie chaosu w myślach. Jeśli i nas dotyczy problem ciągłego analizowania, trudności ze skupieniem oraz wyłączeniem się z powodu nadmiaru bodźców – możemy należeć do grona osób Nazywanymi nadwydajnymi mentalnie. Co to dokładnie oznacza? Czym jest nadwydajność mentalna? Jak ją rozpoznać? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziesz w naszym artykule. Zapraszamy do lektury!

Czym się charakteryzuje nadwydajność mentalna? Co to jest?

Psycholodzy zauważyli, że ludzie nadwydajni mentalnie przeżywają to, co się dzieje wokół nich z dużo większą intensywnością niż reszta społeczeństwa. Błahe incydenty mogą w ich oczach nabrać niebotycznych proporcji, zwłaszcza wtedy, gdy narusza się ich system wartości. W takich sytuacjach mogą reagować nad wyraz nerwowo. Wynika to stąd, że cały ich system zmysłowy i emocjonalny jest nadwrażliwy.

Osoby nadwydajne mentalnie potrzebują precyzji, często bywają podejrzliwi. Zwracają dużą uwagę na detale i szczegóły, których inni w ogóle nie zauważają. Choć mają bardzo dobrze rozwinięte zmysły, w percepcji świata zwykle dominuje jeden z nich. Wysoko wrażliwi są także dużo bardziej narażeni na częste wahania nastroju. Trudno im się skoncentrować na teraźniejszości. Właściwie ich myśli ciągle krążą wokół przyszłości lub przeszłości.

Terminu tego nie powinniśmy mylić z hiperstazją, która określa zjawisko posiadania pięciu nadzwyczaj wyostrzonych zmysłów, również stan przytomności, czujności i nieustannego pogotowia.

Polecamy też: Czym jest liczba Dundara? | Gotycki Zamek w Kętrzynie

Skąd bierze się nadwydajność mentalna?

Skąd bierze się odbieranie świata z tak niezwykłą intensywnością? Najprawdopodobniej u osób nadwydajnych mentalnie dominuje prawa półkula mózgu, odpowiedzialna za emocje i sferę uczuciową. Preferuje ona informacje sensoryczne, intuicję i instynkt. Wpływa to również na postrzeganie rzeczy globalnie, myślenie w sposób rozgałęziony poprzez masę skojarzeń. Stąd też u wysoko wrażliwych takie odczucie, że ich mózg pracuje cały czas. Ma to również swoje zalety – osoby nadwydajne mentalnie często odznaczają się altruizmem, hojnością i kreatywnością.

Co ciekawe, prawa półkula mózgu dominuje zaledwie u 15 do 30% ludzi. Ma to być może wpływ na to, że wrażliwcy czują wewnętrzny przymus uzasadniania, argumentowania, powtarzania, analizowania i tłumaczenia. Jednocześnie osoby te są bardzo wrażliwe na osąd innych ludzi, trzeba więc je stale upewniać w poczuciu własnej wartości. Nauczyciele i mentorzy osób nadwrażliwych nierzadko określają je jako jednostki o wysokim potencjale intelektualnym.

Można sobie wyobrazić, że nie jest łatwo żyć z takimi emocjami. Dlatego też nadwydajność mentalna powoduje uruchamienie mechanizmów obronnych, przez co nadwydajni będą postrzegani jako zimni i nieczuli. Z drugiej strony przez bliskich przyjaciół są cenieni za umiejętność słuchania i wczuwania się w ich stany emocjonalne. Do wad natomiast trzeba tutaj dopisać większą podatność na zaburzenia nastroju, apetytu i snu, co ma związek ze złą regulacją układów serotoninergicznych.

Nadwydajność mentalna a zespół Aspergera

Dużo bardziej wrażliwi niż przeciętni ludzie, a więc nadwydajni mentalnie, są z pewnością osoby z zespołem Aspergera. Dodatkowo cechuje ich:

• niezwykłe pasje graniczące z obsesją,
• doskonała pamięć i zdolność uczenia się,
• trudności z koncentracją uwagi,
• częste reakcje lękowe i potrzeba powtarzania rutynowych czynność,
• prostolinijność, uczciwość, przestrzeganie zasad.

W tym wypadku interakcje społeczne są zabarwione poczuciem dyskomfortu, wynikających głównie z nieznajomości niepisanych zasad regulujących stosunki między „myślącymi normalne” i własnych nadmiernych oczekiwań.

Jak sobie radzić z nadwydajnością mentalną?

Jeśli dostrzegliśmy w tym artykule sporo podobieństw do naszych własnych zachowań i odczuć, nie powinniśmy się załamywać. Z nadwydajnością mentalną możemy całkiem dobrze funkcjonować!

Oto kilka wskazówek, które nam to ułatwią:

1. Zaakceptuj swoją wyjątkowość, spróbuj wyzbyć się złości czy żalu, a skoncentruj się na zasobach psychicznych.
2. Pamiętaj o stałym porządkowaniu i organizowaniu myśli, by panujący w głowie mętlik nie ograniczał pola do działania.
3. Przeprowadź selekcję w swoim otoczeniu. Rada ta dotyczy zarówno przedmiotów, jak i kontaktów towarzyskich i przyjacielskich.
4. Nastaw się na działanie, a porażki traktuj jako niezbędny element nauki.

Wzmacniaj swoje poczucie wartości poprzez odrzucanie perfekcjonizmu, docenianie własnych osiągnięć, dbanie o siebie i pokochanie swoich niedoskonałości.