Bazylika kolegiacka św. Jerzego w Kętrzynie to nie tylko ważny zabytek architektoniczny, ale także świadek burzliwej historii miasta i regionu. Jej początki sięgają 1359 roku, kiedy to rozpoczęto budowę kościoła św. Jerzego na miejscu dawnej strażnicy. Jednak wraz z upływem czasu przeszedł on wiele przemian i rozbudów, aż do osiągnięcia swojej obecnej formy.

Remonty i przemiany

Przez wieki bazylika św. Jerzego przechodziła liczne remonty i renowacje, które miały na celu zachowanie jej pierwotnego blasku oraz dostosowanie do współczesnych potrzeb. Już w okresie powojennym, po przejęciu przez władze komunistyczne, rozpoczęto prace renowacyjne mające na celu przywrócenie świątyni jej sakralnej funkcji.

Od lat 90. XX wieku, bazylika św. Jerzego przeszła szereg gruntownych odnowień, mających na celu zarówno konserwację zabytkowych elementów, jak i dostosowanie jej do współczesnych standardów. Budowla została również podniesiona do rangi bazyliki mniejszej oraz kolegiaty, co świadczy o jej szczególnym znaczeniu dla wiernych oraz dla historii regionu.

Architektura i unikalne cechy

Bazylika kolegiacka św. Jerzego w Kętrzynie wyróżnia się nie tylko bogatą historią, ale także charakterystyczną architekturą, która świadczy o różnorodnych etapach jej rozwoju oraz o wpływach stylowych z różnych epok.

Początkowo, kościół św. Jerzego był obiektem halowym, jednonawowym, zlokalizowanym w południowo-zachodnim narożu miasta. W okresie XV wieku dokonano istotnych zmian, które nadały bazylice trójnawowy charakter. Dobudowano nawę boczną północną, co sprawiło, że obiekt stał się pseudobazyliką. Jednak tragiczny pożar w 1500 roku przyniósł kolejne zmiany w architekturze kościoła. Podczas odbudowy, prezbiterium zostało dodane, jednak jego umiejscowienie nie było już zgodne z osią nawy głównej, co stanowi unikalną cechę tej świątyni.

Niezwykłym elementem architektonicznym bazyliki są kryształowe sklepienia, wykonane w 1515 roku przez mistrza Matza z Gdańska. Te misternie wykonane gwiazdy ośmioramienne, wpisane w dwie gwiazdy czteroramienne, stanowią nie tylko element konstrukcyjny, ale także arcydzieło sztuki. Ich przejrzystość i delikatność kontrastują z masywnością murów, nadając wnętrzu kościoła niepowtarzalny charakter.

Zobacz również:

Wilczy Szaniec - miejsce z mroczną historią

Krótka historia Kętrzyna

Oprócz kryształowych sklepień, wnętrze bazyliki zachwyca również XVI-wieczną amboną oraz organami z 1721 roku. Ambona, powstała w 1594 roku, wykonana w stylu niderlandzkiego manieryzmu, reprezentuje wysokie wartości artystyczne sztuki snycerskiej i malarskiej. Jest to jeden z najcenniejszych zabytków z dawnego bogatego wyposażenia kościoła, który po gruntownej renowacji prezentuje się w całej swojej okazałości.

Jedną z najbardziej interesujących cech architektonicznych bazyliki jest odchylenie osi kościoła, które jest unikalne nie tylko w Polsce, ale także w skali europejskiej. Prezbiterium, które zostało dodane po pożarze w 1500 roku, nie leży dokładnie na osi nawy głównej, co nadaje bazylice niezwykły charakter i sprawia, że jej wnętrze zaskakuje nietypowym układem przestrzennym.

Bazylika jako centrum kultu i dziedzictwa

Od momentu przekazania kościoła katolikom w 1946 roku, bazylika św. Jerzego stała się nie tylko miejscem kultu, ale także centrum dziedzictwa kulturowego i historycznego regionu. Odbywają się tutaj nie tylko regularne nabożeństwa, ale także liczne wydarzenia kulturalne i edukacyjne, mające na celu propagowanie historii i wartości związanych z tą świątynią.

Bazylika kolegiacka św. Jerzego w Kętrzynie to nie tylko zabytek architektoniczny, ale przede wszystkim symbol wiary i tradycji, który przetrwał wieki burzliwej historii i nadal stoi jako świadek przemijania czasu i trwałości wartości.

Rzymskokatolicka parafia św. Jerzego w Kętrzynie

ul. Zamkowa 5
11-400 Kętrzyn
tel./fax. 089 752 45 35
Numer konta bankowego parafii: 87102036390000800200384404
mail:  bazylika-ketrzyn@olsztyn.opoka.org.pl
www: http://bazylika.ketrzyn.pl/

Biblioteka parafialna

Biblioteka parafialna w Kętrzynie wyrosła z inicjatywy śp. ks. Proboszcza Prałata Mieczysława Żuchnika, który podczas pielgrzymki na trasie Niepokalanów – Częstochowa w 1982 roku rozwinął myśl o stworzeniu miejsca, gdzie parafianie mogliby czerpać wiedzę i duchowe wsparcie. Ideę tę podchwyciła śp. Pani Krystyna Janczewska, która po powrocie z pielgrzymki, wraz z ks. Proboszczem, rozpoczęła gromadzenie i opracowywanie księgozbioru. Wspierał ich w tym także Pan Wilhelm Janczewski, mąż Pani Krystyny. Księgozbiór, który obecnie liczy ponad 21 000 tomów, został pozyskany z różnych źródeł, głównie dzięki ofiarności osób duchownych oraz parafian.

14 września 1987 roku, z błogosławieństwem ks. Abp. Edmunda Piszcza, został otwarty nowy dom katechetyczny, który stał się siedzibą biblioteki. Wyposażenie biblioteki zostało w dużej mierze ufundowane przez inne biblioteki, a jej organizacją oraz udostępnianiem księgozbioru zajęli się społeczni pracownicy, w tym Krystyna i Wilhelm Janczewscy, Janina Wewersowicz, Elżbieta Wróblewska, Sylwia Wąsowicz oraz Helena Cembor. Obecnie opiekę nad biblioteką sprawują Panie: Janina Wewersowicz, Elżbieta Janulin, Teresa Iterman, Krystyna Chudzik, Lidia Kuberska, Danuta Hopen oraz Pani Lidka, a nad całością prac czuwa Proboszcz ks. kan. mgr Stanisław Majewski, dbając także o uzupełnianie niezbędnego wyposażenia. Biblioteka czynna jest wyłącznie w środy, w godzinach od 15:00 do 17:00, a jej numer telefonu to 089 752 55 87.